درمان کنه واروآ
همه زنبورداران باید درمان کنه واروآ Varroa را در کلنی های خود مدیریت کنند. اگر کلنی ها شکست بخورند، کندوها فرو می پاشند و می میرند. جزئیات اولیه زیست شناسی و روش‌های کنترل را می‌توانید در کتابچه Fera/NBU «مدیریت Varroa که به‌صورت آنلاین در www.nationalbeeunit.com موجود است، پیدا کنید. این برگه بهترین شیوه ها و برخی ملاحظات مهم را در توسعه یک برنامه مدیریت کنه واروآ برجسته می کند.
دشمن را باید شناخت
کنه واروآ را مطالعه و بشناسید. اصول اولیه به شرح زیر است:
واروآ توسط اجزای دهانش با سوراخ کردن کوتیکول زنبور عسل و لاروها از همولنف تغذیه می کند. این فعالیت های تغذیه ای ویروس های مختلف زنبور عسل و سایر مشکلات بیماری را پخش می کند.
نظر کلی این است که واروآ به عنوان تنها آفت زنبور عسل است که احتمالاً برای چندین سال کندو را نمی کشد، اگرچه تاثیر بر انسجام اجتماعی زنبور عسل و توانایی عملکرد این کار را می کند، و می تواند با محروم کردن زنبورها از تغذیه آن ها را ضعیف کند. اما وقتی واروآ در هماهنگی با ویروس ها و سایر بیماری های زنبور عسل عمل کند خیلی سریع کشنده می شود بنابراین یک کندو می تواند با با هزاران کنه خوشحال زندگی کند در حالی که دیگری تنها با هزارتا فرو فرو می پاشد.
همانطور که یک کلنی زنبور عسل فرو می پاشد، زنبورهای باقی مانده را که می توانند به تعداد هزاران، با کنه های وارروآ که حمل می کنند وارد کندوهای نزدیک می شوند. این کار باعث افزایش جمعیت کنه‌ها فورتیک (کنه های فورتیک آنهایی هستند که روی زنبورها بالغ حمل می شوند) در کلنی‌های همسایه می شود. و اغلب به عنوان آلودگی مجدد شناخته می‌شود.
کنه‌های واروآ می‌توانند در سلول نوزادان زنبور عسل غربی کارگر یا درون آپیس ملیفرا تکثیر شوند. اما ترجیح می دهد وارد سلول درون شود. به دلیل طولانی تر بودن چرخه رشد آن سلول ها، تولید مثل واروآ بیشتری ظاهر می شوند. در نوزادان کارگر به طور متوسط 1.3 از نتاج کنه ها برای تولید مثل بالغ می شوند در حالی که در نوزادان درون این مقدار 2.6 می گردد. هر کنه بالغ تا 3 مرتبه توانایی تولید مثل را دارد. تا تعداد نوزادان قابل توجه ای موجود است جمعیت کنه ها هر سه تا چهار هفته دو برابر می شود، بنابراین این رشد تصاعدی به این معنی است اگر تعداد کنه‌ها بیش از این باشد، کلنی‌های زنبور عسل می‌توانند خیلی سریع از بین بروند. اگر شمار کنه ها به آستانه درمان برسد.
علائم اولیه آسیب کلنی را بیاموزید زیرا می توان از آنها برای شروع یک کنترل برنامه ریزی نشده یا اضطراری استفاده کرد.
در طول بهار و اوایل تابستان جمعیت کنه و زنبور عسل افزایش می‌یابد، اما در ماه جولای تعداد نوزادان زنبور به اوج خود می‌رسد در حالی که جمعیت کنه‌ها دو برابر می‌گردد. پس از این اوج، کنه‌های Varroa بیشتری وارد تعداد رو به کاهش سلول‌های نوزادان زنبور عسل می‌شوند که باعث افزایش چند برابری ورودی کنه‌ها شده و سطح بیماری‌های ویروسی و سایر زنبورها فزون می‌گردد. اگر این وضعیت در ماه های سپتامبر و اکتبر ادامه یابد، طول عمر زنبورهای عسل زمستان گذران به طور قابل توجهی کاهش می یابد. این امر باعث کاهش و فروپاشی احتمالی کلنی در اواخر پاییز یا زمستان می شود، حتی اگر واروآ در اواخر تابستان کنترل شد. نمودار زیر این جمعیت ها را نشان می دهد.
استفاده از مدیریت یکپارچه آفت Use Integrated Pest Management (IPM)
IPM شامل استفاده از روش های مختلف کنترل در زمان های مختلف سال برای حفظ سطح واروآ زیر آستانه درمان است. با برنامه ریزی و نظارت صحیح، روش های بیوتکنیکال یا مدیریتی اولین کنترل های مورد استفاده اند و درمان های شیمیایی آخرین راه حل خواهد بود.
استفاده از این روش های مختلف باعث اثربخشی بیشتر کنترل می شود. همچنین استفاده از مواد شیمیایی و بقایای ناشی از آن را در کندوها و زنبورها کاهش می دهد.
آستانه بیماری
ریشه کن کردن واروآ ممکن نیست و همیشه در کلنی های زنبور عسل آن خواهند بود. سعی کنید جمعیت واروا را زیر 1000 کنه حفظ کنید ، توصیه زنبورداری بریتانیا برای امن نگهداشتن کلنی ها است.
اجازه ندهید که تعداد کنه ها از 2500 تجاوز کند چون باعث ایجاد فروپاشی در کلنی می شود به خصوص اگر ویروس ها نیز وجود داشته باشند.
سطح آلودگی واروآ را رصد و ملاحظه کنید
نظارت بر سطوح آلودگی را یاد بگیرید. حداقل از کف‌های مشبک باز و گشودن درپوش‌های سلول درون هااستفاده کنید. این ها در کتابچه “مدیریت واروآ”. شرح داده شده است.
نیازی به نظارت دائمی نیست بلکه در طول سال زمان های کلیدی وجود دارد.
در فوریه یا مارس
جمعیت کنه‌ها را همچنان که به سوی بهار می روید ارزیابی کنید. این امکان تصمیم گیری آگاهانه در مورد نیاز به کنترل واروآ را فراهم می کند.
آلودگی های بسیار کم نیازی به اقدام ندارند.
آلودگی کم را می توان با استفاده از کف های مشبک و حذف نوزادان درون برای کاهش سرعت رشد جمعیت کنه استفاده کرد.
آلودگی های شدیدتر را می توان با استفاده از تله گذاری ملکه، روش های ازدحام مصنوعی و شوک ازدحام یا در موارد شدید از داروهای واروآ استفاده کرد.
در اواخر بهار و تابستان
سطح آلودگی نوزادان درون را می توان با نظارت بر پیشرفت یا تشخیص تهاجم کنه بررسی کرد. در ماه جولای – تصمیم بگیرید که آیا درمان پاییزی مورد نیاز است یا نه. این درمان باید در اوایل ماه اوت پس از برداشت محصول عسل انجام شود.
در ماه اکتبر
اثربخشی درمان پاییزی را ارزیابی کنید و تصمیم بگیرید که آیا درمان زمستانی لازم است یا نه.
در حین بررسی کندوها در طول فصل به دنبال نشانه هایی از آسیب نوزادان که به عنوان سندرم کنه انگلی زنبور عسل شناخته می شود ، باشید و زنبورهای بالغ را از نظر علائم ویروس بال تغییر شکل یافته بررسی کنید. این می تواند به تشخیص این که چه زمانی به کنترل برنامه ریزی نشده یا اضطراری نیاز باشد، کمک کند.
از کنه کش های مجاز استفاده کنید
کنه کش های
THYMOVAR® and APISTAN®, BAYVAROL®, APIGUARD®, API LlFE VAR®
در انگلستان مجاز شناخته شده اند. لیست به روز رسانی شده را می توان در وب سایت VMD یافت.
http://www.vmd.defra.gov.uk/public/bee.aspx
داروهای APISTAN® and BAYVAROL® بر پایه پرتروئید ( pyrethroid) هستند. و در مواردی که کنه ها به آن مقاوم نشده اند تا 90 درصد جواب می دهد. و استفاده اش یک بار در سال کافی است.
با این حال در بسیاری از مناطق بریتانیا کنه ها مقاوم شده اند، بنابراین اگر مایل به استفاده از آنها هستید بررسی کنید که کنه ها به درمان حساس باشند. یک تست مقاومت ساده در “مدیریت واروآ” توضیح داده شده است.
سایر کنه کش های جدید به اندازه کافی موثر نیستند، بنابراین فرض یک درمان در سال کافی نخواهد بود. از کنه کش های مختلف در سالهای متوالی استفاده کنید. انتخاب چرخشی با استفاده از کنه کش های حاوی مواد فعال مختلف به کاهش مقاوم شدن کمک می کند. هرگز از یک کنه کش هر سال استفاده نکنید.
همیشه دستورالعمل های برچسب را دنبال کنید.
کنه کش های تایید شده کنونی انگلستان فقط بر کنه های فورتیک تاثیر می گذارند (آنهایی که بر روی زنبورهای بالغ حمل می شوند) بنابراین کنه هایی که در سلول های نوزادان در مرحله تولیدمثل هستند تحت تاثیر قرار نمی گیرند. برخی از محصولات به دو برنامه نیاز دارند تا اطمینان حاصل شود که همه کنه های موجود در کلنی در معرض آن بوده اند. برای اطمینان از این موضوع دوره های زمانی توصیه شده را دنبال کنید.
چه زمانی از واروآ کش ها نباید استفاده کرد.
وقتی جعبه های سوپر روی جعبه زاد و ولد دارید. (در موارد اضطراری استثناهایی هم وجود دارد، بنابراین برچسب دستورالعمل ها را بررسی کنید)
وقتی جریان شهد وجود دارد.
بهتر است هنگام تغذیه استفاده نشوند. (دستورالعمل برچسب واروآ کش را بررسی کنید)
به زمان های بین توقف درمان و قرار دادن جعبه سوپر روی کندو توجه کنید برخی از واروآ کش ها یک دوره زمانی تعیین می کنند، بنابراین برچسب دستورالعمل ها را مطالعه کنید.
شما باید سابقه استفاده از واروآ را نگهداری کنید، از جمله جایی که آن را خریداری کرده اید، نوع واروآ کش، شماره بسته، تاریخ انقضا، زمان استفاده شما و دور انداختن آن را یاداشت کنید.
مقاوم شدن کنه واروآ
کنه های واروآ می توانند به سرعت در برابر درمان مخصوصا با استفاده مکرر مقاوم شوند.
کنه هایی که در برابر APISTAN® و BAYVAROL® در بسیاری از نقاط بریتانیا مقاوم شده اند. در هنگام نوشتن این برگه مقاومت در برابر سایر درمان ها هنوز در انگلستان تایید نشده است.
انعطاف پذیر باشید
روش هایی که در برخی شرایط به خوبی کار می کنند ممکن است در سایر موارد به خوبی کار نکنند. پس برای سازگاری آماده باشید.
با زنبورداران همسایه صحبت کنید.
واروآ یک مشکل مشترک است، بنابراین با همسایگان خود در مورد درمان ها صحبت کنید و هماهنگ باشید.
کنه های حاصل از فروپاشی کلنی ها مجدداً کندوهای مجاورکنترل شده را آلوده می کنند.
کلنی های تحمل پذیرتر به واروآ انتخاب کنید
به نظر می رسد برخی از کلنی های زنبور عسل نسبت به واروآ تحمل نشان می دهند. این کندوها را نگه داشته و آنها را در برنامه های پرورش ملکه قرار دهید.
دانش خودتان را به روز نگهدارید
دانش واروآ همیشه و همراه با آن در حال افزایش است. دستیابی به کنترل‌های جدید، خواندن نشریات زنبور ، استفاده از اینترنت، شرکت در سخنرانی های مرتبط و بحث در مورد واروآ با همکاران به روز بودن را ضروری می‌سازد.
حداقل کاری که باید انجام داد
به جزء زنبوردارانی که در حال نظارت و کنترل واروآ به بهترین شکل می باشند. کمترین کاری که زنبورداران موفق اکنون برای کنترل واروآ آن انجام می دهند را تمرین کنید:
در اوایل آگوست زنبورها را با استفاده از درمان تایید شده واروآ درمان کنید مانند APIGUARD®، API LIFE VAR® یا THYMOVAR®
بلافاصله پس از حذف محصول عسل. بین اواخر نوامبر و ژانویه، زمانی که نوزاد زنبور کمی وجود دارد یا اصلا وجود ندارد، اسید اگزالیک را با روش «قطره چکانی» استفاده می‌کند.
اگزالیک اسید Oxalic acid
در زمان نگارش این مقاله، درمان تجاری حاوی اسید اگزالیک که برای استفاده در انگلستان تایید شده است وجود ندارد. اسید اگزالیک ماده ‘Annex II’ زمانی می تواند تجویز شود که محصولات تأیید شده مؤثر یا مناسبی نباشند و به صورت قطره ای، پاشیدن یا تصعید به کار می روند. کنه های فورتیک را تا حدود 48 ساعت از بین می برد، به این معنی که در صورت عدم وجود یا کم بودن نوزادان موثر است. اما در حضور مقادیر قابل توجهی از نوزادان بی اثر است.
ایمن‌ترین و عملی‌ترین آن است که یک محصول اختصاصی و از قبل مخلوط شده محلول اسید اگزالیک را از شرکت تامین کننده زنبور عسل بدست آورید . شرکت OXUVAR® موجود است که برای استفاده حداقل در یک کشور اتحادیه اروپا تایید شده است. می توانید در سایت زیر ملاحظه و بررسی کنید.
(Check the VMD website to check its current status in the UK http://www.vmd.defra.gov.uk/public/bee.aspx)
در اواخر نوامبر، دسامبر یا ژانویه زمانی که نوزاد کم است یا اصلا وجود ندارد استفاده می شود.
تخته تاج برداشته می شود و 5 میلی لیتر از محلول با استفاده از یک سرنگ مدرج یا تفنگ آب پاش روی هر خوشه زنبورها ریخته می شود. این درمان فقط یک بار در زمستان استفاده می شود و بهتر است وقتی دمای بیرونی بالاتر از 3 درجه سانتی گراد است انجام شود. اکثر کنه های باقی مانده واروآ را پاک می کند به طوری که احتمالاً تا آگوست آینده نیازی به کنترل بیشتر نخواهد بود.
آیا جایگزینی برای استفاده از اسید اگزالیک وجود دارد؟
برخی از زنبورداران از یک سینی APIGUARD® در زمستان یا اوایل بهار قبل از قرار دادن سوپرها در کلنی استفاده می کنند. آنها نتایج رضایت بخشی را گزارش داده اند
تذکر
هر اشاره ای به یک درمان نباید به عنوان تاییدی بر اثربخشی، ایمنی یا توصیه شدن برای درمان تلقی شود. به این دلیل اشاره شده است که معمولاً در دسترس بوده و توسط بسیاری از زنبورداران استفاده می گردد.
Jack, C. J., & Ellis, J. D. (2021). Integrated pest management control of Varroa destructor (Acari: Varroidae), the most damaging pest of (Apis mellifera L.(Hymenoptera: Apidae)) colonies. Journal of Insect Science, 21(5), 6
https://doi.org/10.1093/jisesa/ieab058
Thoms, C. A., Nelson, K. C., Kubas, A., Steinhauer, N., Wilson, M. E., & vanEngelsdorp, D. (2019). Beekeeper stewardship, colony loss, and Varroa destructor management. Ambio, 48, 1209-1218