گرده گل Pollen
گرده گل چیست؟
گرده از بساک گل که بخشی از اندام تولید مثل است تولید می گردد. دارای بار جزئی منفی بوده و زنبورها دارای بار جزئی مثبت به همراه هزاران موهای چند شاخه ای که توانایی اتصال و گیر انداختن گرده را دارا هستند. گرده تنها منبع پروتئین، چربی و ویتامین و مواد معدنی جیره غذایی کندو می باشد. از نظر وزنی گرده دارای درصد بالایی از پروتئین نسبت به گوشت گاو است.
و بهترین غذا برای لاروها ، زنبورهای جوان و تغذیه ملکه برای تخم گذاری است. کلونی شهد و گرده را از هزاران گیاه متنوع روزانه جمع آوری می کنند. این تنوع باعث ایجاد توازن در مواد مغذی ضروری می شود. گرده های جمع آوری شده توسط زنبورها شهدآور به انجام می رسد. زنبورهای ساکن کندو آن ها را در حجرها فشرده می سازنند. حجره ی گرده در نزدیکی حجره تخم ها قرار می گیرد. گرده ذخیره شده فقط قسمتی از حجره را در بر می گیرد. و روی آن با عسل پوشیده می شود. تا برای استفاده های بعدی نگهداری گردد.
هر گیاه دارای گرده متفاوت یا متمایز از نظر رنگ، شکل و مواد مغذی است. وقتی گرده فراوان باشد کلونی اغلب تمام قاب یا طبق ها را از آن ها ذخیره می کنند. در طول زمستان کلونی می تواند 2 تا 3 طبق کامل برای تغذیه نوزادان در بهار داشته باشد. درست زمانی که در طبیعت کمبود گرده وجود دارد، استفاده خواهند کرد.
آوردن گرده توسط زنبوران نشانه سلامتی کندو است
جمع آوری گرده گل
بازاربزرگی مخصوصا در محصولات غذایی سالم برای گرده وجود دارد. برخی از مردم آن را همچون غذایی کامل در نظر می گیرند. مطمئنا زنبورداران در بعضی کشورها مانند اسپانیا کندوهای خود را بیش از اینکه به جمع آوری عسل اختصاص دهند به جمع آوری گرده می پردازنند. جمع آوری گرده فقط باید توسط کندوهای خوب و قوی در طول زمان و فصلی که گرده فراوان است، انجام پذیرد.زنبورها جمع آوری گرده را در فصلی که سریعا رشد می کنند. مشتاقانه انجام می دهند. اما گرده ممکن است در فصول دیگر سال هم فراوان باشد، بستگی به پوشش گیاهی محلی دارد. اگر گرده کمتر از آنچه که مورد نیاز است ، موجود نباشد کلنی ضعیف خواهد شد.
تله گرده گل
گرده توسط تله گرده جمع آوری می گردد. که در جلوی درب ورودی کندو قرار داده می شود. اساس تله یک شبکه توری است که وقتی زنبور برای ورود به داخل کندو تقلا می کند گرده حدا شده و داخل سبدی که در زیر شبکه قرار دارد ریخته می شود. تله حدود 60 تا 80 درصد گرده ورودی را جمع می کند. برخی بر این باورند که تله فقط 60 درصد گرده را حدا می کند. کندوها در تمام فصول سال فعالیت شان را حفظ می کنند. برخی از زنبورداران معتقدند این تله ها باعث ایحاد استرس زیاد در کندو می گردند. و بهد از دو هفته استفاده باید برداشته شوند.
تله ها بایستی به طور موثر باقیمانده حشرات (قطعات حشرات) را جدا کنند. بایستی کاربردشان آسان و گرده را نسبت به نور خورشید و رطوبت حفظ کنند. تله ها هم در جلو و هم در کف ورودی کندو نصب می گردند. تله ها در جلوی کندو ابتدا استفاده شده اند. در حالیکه تله های جلو کندو به آسانی نصب و برداشته می شوند. تله های کفی احتمالا موثرتر و کارآمدتر می باشند.
تله های نصب شده پایین یا کفی را می توان در یک بدنه کندوی استاندارد قرار داد. کشوی حمع آوری به سمت عقب کندو سر می خورد و برای سهولت کار ممکن است دارای اضلاع شیب دار باشد. کشوی جمع آوری گرده مجهز به کف توری پلاستیکی یا فولاد زنگ نزن بوده که تهویه مناسب را بعهده دارد. طرح های برای آن در سایت www.beesource.com قابل دسترس است.
خشک کردن گرده گل
پیش از آنکه ان ها را خشک کنیم ایده خوبی است که یک شب آن ها را در یخچال فریزر منجمد کنید تا تمام پروانه ها و تخم های پروانه موم خوار که ممکنه در آن وجود داشته باشند، کشته شوند. مواد ضد عفونی تبخیری نباید برای این کار استفاده گردند، چرا که گرده را آلوده می کنند. وقتی گرده را جمع آوری می کنید ابتداء بین 6 تا 21 درصد رطوبت دارد. بنابراین نیاز دارد تا خشک شود تا از تخمیر شدن و فاسد گشتن محافظت گردد. تولید کننده های بزرگ گرده از آون ها برای این منظور استفاده می کنند. قفسه های گرده را در یک درجه معین خشک می کنند که رطوبتش به 2/5 تا 6 در صد برسد. هوای خشک و گرم با دمای 45 درجه از میان گرده ها عبور داده می شود.
البته می توان با یک دستگاه گرم کن کوچک آن ها را خشک کرد ولی باید مراقب باشید آنها را نسوزانید. باید مقدار رطوبت باقیمانده کنترل گردد. خشک کردن در بیرون و فضای آزاد معمولا برای بازاریابی کافی نیست . عبور هوای خشک از بین گرده ها در سینی های ته گود با کف سیمی صورت می گیرد.
گرده نباید تحت تابش مستقیم نور خورشید قرار گیرد. اگرچه این چیزی است که معمولا مشاهده می کنیم. و بایستی از گرد و غبار و بقایایی که معمول نیستند محافظت گردند. همینطور باید از دسترسی زنبورها دور نگه داشته شوند. رطوبت گرده به راحتی با رطوبت سنج قابل اندازه گیری است. اگر شما گرده را برای فروش تولید می کنید به خرید یک رطوبت سنج مانند شکل زیر نیاز دارید. البته زنبورداران استرالیایی اینطور عمل می کنند که گرده را بین انگشتان فشار می دهند اگر متلاشی نشد یا شکستنش سخت بود رطوبتی بین 2/5-5 درصد دارد.
تمیز کردن گرده گل
وقتی که گرده در وضع مطلوبی خشک شد بایستی از وجود ذرات و مواد باقیمانده دیگر تمیز گردد. مقدار مواد و تکه های اضافی نشان دهنده کارایی تله های گرده است. گرده ها را توسط الک های با درجه سوراخ های متفاوت و یا با گذراندن از میان یک سری توری ها تمیز می کنند. و گرد و غبار معمولا در زیرین ترین جعبه توری جمع می گردد.
مرحله نگهداری بعد از جمع آوری گرده
گرده بهتر است در ظروف تمیز که هوا نتواند نفوذ کند، بسته بندی گردد. اگر در هوای آزاد برای مدتی بماند رطوبت هوا را جذب می کند. و به دنبالش خراب یا کپک می زند. گرده ای که برای مصرف استفاده یا فروخته می شود تا حدی ممکنه تازه و رطوبت دار باشد. و اگر برای تغذیه زنبورها باشد می تواند در طول 12 ماه خشک و استفاده گردد. خواص گرده گل بی شمار است که در صفحه ای دیگر بیان گردیده است.
ترکیبات سازنده گرده گل زنبور چیست؟
ریز ترکیبات موجود در گرده گل زنبور کدامند؟
Thakur, M., & Nanda, V. (2020). Composition and functionality of bee pollen: A review. Trends in Food Science & Technology, 98, 82-106
https://doi.org/10.1016/j.tifs.2020.02.001
https://doi.org/10.1007/978-3-7091-6306-1_11
Denisow, B., & Denisow‐Pietrzyk, M. (2016). Biological and therapeutic properties of bee pollen: A review. Journal of the Science of Food and Agriculture, 96(13), 4303-4309
https://doi.org/10.1002/jsfa.7729
بخش : سوال های متداول در مورد گرده زنبور عسل
سوال: آیا می توانم از گرده های قدیمی زنبور عسل استفاده کنم؟
نویسنده: سپیده از مرند
یعنی واقعا قدیمیه
حدود 15 سالشه با اینکه تیره شده هنوز بوی گل می دهد. در کمد سرد و تاریک نگهداری می شد و مهر و موم شده بود. موقع جابجایی اثاثیه پیداش کردم…….. یا باید پرتش کنم بیرون؟ یا آن را در خاک به عنوان کود گیاهم استفاده کنم؟
جواب : من مصرف آن گرده را توصیه نمی کنم.
حتماً از آن در حیاط برای کود گیاه یا برای تهیه کمپوست استفاده کنید.
اردلان
سوال: آیا بدن مواد مغذی دانه های گرده را زمانی که به پودر تبدیل می شود بهتر جذب می کند، یا زمانی که کامل و دانه ای باقی می مانند؟
نویسنده: علی از تهران
جایی خوانده ام که گرده های حل شده یا پودر شده زنبور عسل راحت تر و با سرعت بیشتری نسبت به دانه های کامل جذب می شوند
هر روزی که قصد مصرف آن را دارم، مقدار کمی را پودر کنم یا میتوانم کل مقدار را یکباره پودر کنم؟ و آیا گرده زنبور عسل را می توانم برای ماهها به شکل پودر نگه دارم؟
در این صورت آیا مواد مغذی سریعتر خراب میشوند؟ یا اگر تمام دانه ها را به یکباره پودر کنم و آنها نگه دارم، گردهها به همان اندازه سالم باقی میمانند؟ اصولاً آیا توصیه می شود دانه های گرده زنبور عسل را پودر کنیم؟ لطفا مرا در راهنمایی کنید.
متشکرم
جواب : بله، به احتمال زیاد پودر کردن باعث جذب بهتر آن می شود. عامل خراب شدن گرده نحوه نگهداری آن است باید میزان رطوبت آن کم باشد. در ظرف درب بسته و دور از نور خورشید قرار دهید. برای مصرف کوتاه مدت می توانید مقداری را پودر کنید.
اردلان