بیماری کندوی زنبور عسل

بیماری کندو

بیماری ها و آفات کندوی زنبور عسل

آفات

اولین گام برای بررسی بیماری کندو شناخت الگوی سالم قاب نوزادان است. تا بتوان بیماری کندو را تشخیص داد.

بدیهی است که در سراسر جهان طیف وسیعی از آفات که باعث ایجاد مشکل می شوند وجود دارند.  به عنوان مثال برخی تماس گرفته اند و در مورد راسوها گفته اند. مطمئنم در مواردی هم خرس ها مشکل ساز بوده اند.  و طیف وسیعی از حیات وحش مختلف وجود دارد.

در بریتانیا آفات زیادی نداریم چندتایی مثل موش، پروانه موم خوار، دارکوب و گورکن ها از این جمله هستند. برخی افراد  که در حومه شهر کندو دارند، با مشکل واژگون کردن کندوها توسط حیوانات مواجه شده اند. که می تواند مشکل ساز باشد. اما معمولاً هر چه به شهرها نزدیک‌تر می‌شوید به احتمال زیاد چنین مشکلی را نخواهید داشت.

دو نوع پروانه موم خوار داریم، پروانه موم خوار بزرگ و کوچکتر.

زمانی که کلنی خود را باز می کنید می توانید تفاوت لاروها را تشخیص دهید، اگر پروانه موم خوار در آن وجود داشته باشد، بعضی وقت ها  می توانید تونل هایی را در زیر در پوش های مومی مشاهده کنید، بنابراین اگر خیلی دقیق نگاه کنید می توانید ببینید که پروانه موم خوار کجاها را خورده است و راهش را از زیر درپوش ها باز و تونل زنی کرده است.   و اگر از ابزارهای کندو خود استفاده کنید و به آرامی آن تونل را بکنید، یک لارو پروانه موم خوار نمایان می شود.

موش ها

مورد بعدی که می خواهیم نگاه کنیم موش ها هستند. و اینها می توانند به روش های کاملا مخرب در طول زمستان خرابی ایجاد کنند. اگر فضای کافی برای موش ها ایجاد بشه وارد کندو می شوند ممکنه به دلیل مسدود نکردن ورودی یا شکافی که به داخل راه دارد به موش ها اجازه بده تا وارد کندو شوند و آشیانه ای برای خود بسازند. از چند جهت مخرب هستند.

دارکوب ها

مورد دیگر دارکوب‌های سبز هستند.  و آنها عادت دارند وقتی هوا سرد و یخ زده است در زنبورستان فرود بیایند و کناره کندو را سوراخ کنند و سپس از محتویات داخل آن تغذیه می کنند یا کناره های تجهیزات اضافی را که دارید سوراخ می کنند. و صدمات بسیار زیادی وارد می سازنند، بنابراین دوباره کار بیشتری را باید انجام بدهید. و شما به عنوان یک زنبوردار باید آن را تعمیر کنید تا تجهیزات دوباره آماده شوند و برای فصل جدید استفاده گردند،خوب ساده ترین راه برای محافظت از آنها پیچاندن کندوها در توری مرغی از جنس سیاه پلاستیکی است یا از توری سیم مرغی استفاده می کنیم

انواع بیماری کندو زنبور عسل

بیماری نوزوما

بیاید به برخی از انواع بیماری‌ کندوی زنبور عسل نگاهی بیندازیم، خوب اولین موردی که می‌خواهیم به آن نگاهی بیندازیم نوزیما  است که به دو شکل نوزیما آپی Nosema API و   نوزیما سرناnosema cerana no Nosema  به عنوان هاگ ماکرواسپوریدیا که عضوی از خانواده قارچ ها هستند طبقه بندی می شوند.  و روده زنبور عسل را آلوده می کند، بنابراین اسپورها توسط زنبور عسل دریافت و منتقل می شود.

وقتی زنبورها  کلنی  ، شانه ها و سلول ها را تمیز می کنند از آن طریق به روده آنها وارد و در آنجا تکثیر می شوند و تبدیل به یک مشکل واقعی برای زنبور عسل میشه که باعث بی حالی زنبور شده و قادر به پرواز برای مسافت های طبیعی نیست، همچنین ممکن است باعث اسهال خونی هم شود، ممکن است در قسمت بیرونی کندو لکه هایی را پیدا کنید که زنبورها در آنجا ایجاد کرده اند که می خواستن برای دفع مدفوع پرواز کنند که نتوانسته اند خیلی دور شوند.  و در اطراف و بالای کندو آن را دفع کرده اند، ممکن است در موارد شدیدتر این را در داخل کلنی بالای تاپ بار یا تخته رویی قاب و روی برخی از شانه‌ها پیدا کنید.

خوب در مرحله بعد به سمت کنه آکرون می رویم که برای من و بسیاری از زنبورداران دیگر مشکل کمتری ایجاد کرده است. چون به نظر می رسد که کنه آکرون متاثر از درمان‌هایست که برای کنه واروآ استفاده می‌کنیم، و پاداشی برای به کاربردن آن درمان هاست.

کنه آکرون

کنه آکرون یک کنه کوچک است که تنها سر نای قفسه سینه زنبور عسل را اشغال می کند و در قسمت جلوی قفسه سینه یافت می شود، اگر به یاد داشته باشید ما قفسه سینه و سپس شکم را داریم و اگر به قسمت جلویی قفسه سینه زیر ذره بین نگاه کنید، یک سوراخ کوچک کروی را می بینید و آن ورودی سر نای قفسه سینه است و در آنجا آکرون قرار می گیرد.

آنچه اتفاق می‌افتد این است که کنه آکرون از طریق تماس و ارتباط پخش می‌شود، خوب اگر برای مثال زنبورهای شما قبلاً مبتلا شده باشند، با رفت و آمد در اطراف کلنی می‌توانند آن را به سایر زنبورهای داخل کلنی منتقل ‌کنند.

بیماری کندو لوک آمریکایی (زنگ خطر)

بیماری لوک آمریکایی یک بیماری باکتریایی است که توسط اسپورها یا هاگ ها وارد کلنی می‌شوند و سپس در کلنی تکثیر میشه، بسیار مهمه که اگر شک دارید کلنی‌های شما احتمالا آلوده شده باشند، نوزادان و درپوش ها آنطور که باید مانند تصویر نوزادان سالم به نظر نمی‌رسند،

همه علائم بیماری لوک آمریکایی فقط فرو رفتگی یا سوراخ شدن کلاهک آن نیست. ممکن است چیزی  شبیه سر فلفل پاش باشند. و اینجاست که لاروهای داخل آن مرده‌اند و زنبورها قادر به تمیز کردن آن نیستند و ملکه در آن سلول ها تخم‌گذاری نمی کند و با پیشرفت بیماری روز به روز تعداد بیشتری از این سلول‌ها آلوده می شوند که ملکه نمی‌تواند از آنها برای  تخم گذاری استفاده کند  در نهایت حالتی در اطراف آن سلول ها ایجاد می شود که شبیه سر فلفل پاش  به نظر می‌رسد.

اگر از چوب کبریت استفاده کنید و چوب کبریت را به داخل یکی از آن سلول‌ها فشار دهید و سپس به آرامی آن را بیرون بکشید لارو مبتلا به لوک آمریکایی همانند رشته‌ کش دار در آمده است ، خوب وقتی چوب کبریت را از سلول بیرون می‌کشید، بقایای داخل سلول به چوب کبریت چسبیده و بیرون کشیده می‌شود. و رشته‌ای بلند به چوب کبریت می چسبد.

همچنین در جایی که زنبورها قادر به تمیز کردن سلول‌ها نیستند لاروها خشک می‌شوند و چیزی را با عنوان فلس در ته سلول تشکیل می‌دهند و این فلس‌ها هستند که نشانه‌هایی از وجود نوزادان مبتلا به لوک آمریکایی در کلنی می‌باشند.

بیماری لوک اروپایی

حالا به سراغ بیماری لوک اروپایی نوزادان می رویم و این دوباره یک عفونت باکتریایی است که به آن ملیسوکوکوس پلوتونیوس می گویند و این یک بیماری نوزادان باز هست، قبل اینکه سلول ها کلاهک گذاری شوند، لاروها را تحت تاثیر قرار می دهد از علائم لوک اروپایی  EFB اینه که لارو به شکل توده مذاب در ته سلول به نظر میرسه و اتفاقی که افتاده اینه که عفونت وارد روده زنبور عسل می شود و اگر یکی از لاروهای مبتلا را از سلول بیرون بیاورید چیزی که مشاهده خواهید کرد این است که روده داخل لارو متورم و خیلی سفید به نظر می رسد، عفونت داخل لارو روی روده تأثیر می گذارد و در واقع می توانید روده لارو را به صورت حباب سفید ببینید.

بیماری نوزادان ساکی

خوب ابتدا به بیماری نوزادان ساکی نگاهی بیندازیم، و بعد سراغ سایر بیماری های نوزادان برویم، علت آن عفونت ویروسی است و ساده ترین راه تشخیص آن با نگاه کردن به لاروها متوجه خواهید شد که آنها دقیقا رنگ سفید مرواریدی که در نوزادان سالم انتظار دارید را ندارند، و ممکن است به رنگ زرد کم رنگ یا روشن درآمده باشند، اما واضح ترین نشانه عفونت این است که آنها به شکل دمپایی چینی در می آیند. و این جایی است که لاروها به جای اینکه در سلول به صورت صاف قرار بگیرند، همانطور که رشد می کنند به سمت جلو حرکت کرده و جلوی لاروها به شکل یک دمپایی چینی یا گوندولا به سمت بالا خم میشه بجای آنکه صاف بماند، و هنگامی که بیرون آورده شوند مرده اند و متوجه خواهید شد که لارو اساساً به یک کیسه مایع تبدیل شده است.

بیماری نوزاد گچی

یکی دیگر از بیماری های نوزادان که ممکن است پیدا کنید، بیماری نوزاد گچی است . ما سال گذشته یکی از کندوهایمان را که شدیدا آلوده به نوزاد گچی بود را پیدا کردیم و ویدئویی از آن را تهیه نمودیم که نشان می دهد چگونه می توان آن را شناسایی کرد. و اساساً عامل ایجاد کننده ی آن قارچ اسکووسفر آپیس هست این بیماری یک عفونت قارچی است که توسط زنبور بلعیده می شود و زنبور را به یک مومیایی گچی تبدیل میکنه. معمولاً زنبورها سعی می کنند آنها را از کلنی پاک کنند و ممکن است متوجه گردید که لاروهای مومیایی کوچک را در کف یا جلوی کندو ببینید.

 

 

بررسی بیماری کندو

بطور مرتب بایستی از نظر بیماری کندو را مورد بررسی قرار دهید تا از سلامت کندو آگاه شوید. کندوی که ملکه بطور مناسب تخم ریزی می کند و جمعیت خوبی دارد. کمتر مبتلا به بیماری می شود و در صورت ابتلا از عهده آن بر می آید.

شما بایستی به دنبال نشانه های بیماری بگردید.و این کار برای زنبورداران تازه کار مشکل است. خوبه که شمابا تعداد کم کندو شروع کنید. در این صورت شما سریعا یاد می گیرید که یک کلنی سالم چطور به نظر می آید: چطور نوزادن مهر و موم میگردند و چطور تخم ها و لاروها به نظر می آیند. پس هر آنچه که بو و شکل و رنگ متفاوتی داشته باشد یک مشکلی را بیان می کند. هر چیز غیر طبیعی را توجه کنید.

شما ممکن است پروانه موم خوار را در کندو ببینید. اگر شما قبلا هرگز یکی از آن ها را ندیده اید پروانه ای کوچک سفید مایل به خاکستری که دور و بر قاب می پلکد، همان پروانه موم خوار است. گونه های بزرگ و کوچک آن وجود دارد اما هر کدام که باشد هر جا آن ها را گیر آوردید بکشید. معمول است که چندتایی از این پروانه ها در کندو دیده شوند. که معمولا زنبورها آن ها را کنترل می کنند. اما هر نشانه ای از تخریب پروانه موم خوار بایستی بررسی شود. آن جزو اولین نشانه های است که زنبوردار مبتدی می بیند. در کندوهای که جمعیت خوبی دارند پروانه موم خوار نمی تواند جولان بدهد. اگر شما به کندوی که جمعیت بالایی ندارد یک جعبه دیگر اضافه کنید فرش قرمزی برای آمدن پروانه موم خوار پهن کرده اید.

بیماری کندو

رحیمی, عطااله, محمدیان, & بهارک. (2022). بررسی وضعیت سلامت کلنی های زنبورعسل و ارائه یک رویکرد مدیریتی برای کنترل بیماری ها و آفات در زنبورستان ها. علوم و فنون زنبور عسل ایران, 12(23).

Doi:10.22092/hbsj.2022.127239

Forsgren, E., Locke, B., Sircoulomb, F., & Schäfer, M. O. (2018). Bacterial diseases in honeybees. Current Clinical Microbiology Reports, 5, 18-25

https://doi.org/10.1007/s40588-018-0083-0

Shimanuki, H., & Knox, D. A. (1991). Diagnosis of honey bee diseases. Diagnosis of honey bee diseases., (690)
 
Dittes, J., Aupperle-Lellbach, H., Schäfer, M. O., Mülling, C. K., & Emmerich, I. U. (2020). Veterinary diagnostic approach of common virus diseases in adult honeybees. Veterinary Sciences, 7(4), 159
 
Bradbear, N. (1988). World distribution of major honeybee diseases and pests. Bee world, 69(1), 15-39
 

دیدگاهتان را بنویسید